Heb weet van de fase van het conflict

Let wel: met deze analyse bedoelen we géén diagnose. We zijn veel minder geïnteresseerd in iemands persoonlijkheid, vroege verleden, angsten, trauma’s of wat dan ook. Eigenlijk gebeurt het nooit meer dat we daar lang bij stilstaan. Bewust laten we dat zoveel mogelijk liggen. Maar we willen wel weten waar we staan.

De conflict escalatieladder

Met analyse bedoelen we hier vooral de beoordeling van de fase van het conflict en de voorkeursstijl van betrokkenen. In de bijgaande schema’s  zie je daar al veel van terug. We beginnen bij de conflictfase.

Heel vaak worden wij als Masters in Conflict pas geraadpleegd boven in die ladder. Het is de fase waarin je alleen maar negatief bent over de ander, geen enkele nuancering verdraagt en emotioneel in een soort vernietigings-sfeer bent beland. Ook dan is een conflict nog wel degelijk oplosbaar, maar het zal duidelijk zijn dat we dan vaak ambulance, brandweer en politie tegelijk moeten zijn.

Het helpt in een dergelijke situatie om te denken in termen van downsizen en te kijken of we niet de stap naar volledige oplossing kunnen bedenken, maar meer een soort neutrale status quo te bereiken.

We zijn in ons verhaal weer terug bij Willem en Frenk. Er zijn in de voorbije periode stevige wonden geslagen, er is amper nog erkenning, een beperkte acceptatie van existentie en een vooral heel negatieve sfeer. Wij zouden hier kiezen voor de fase van Verkettering en Vijandschap ( fase zes in de conflictladder).

In de voorbije blogs heb je kunnen zien dat de appreciative attitude van luisteren en waarderen heeft gewerkt, maar ook dat de beelden van betrokkenen wel enige verbetering kunnen gebruiken. Eigenlijk zijn hun beider beelden heel sterk gekleurd door de tegenstelde gedachte dat innovatie/ vernieuwing en zorgvuldigheid/ soliditeit niet met elkaar kunnen samengaan. Vanuit het werk van Kahneman* weten we hoe sterk beelden onze waarneming kunnen kleuren. Daarom gaan we hier extra ook bij Willem en Frenk aandacht aan besteden.

In onze rolverdeling ( tussen Leo Blokland en Sieds Rienks) is dit een favoriet thema bij Leo Blokland. Heel scherp analyseert hij de kracht van denkbeelden en de mogelijke vertekening die daar vanuit gaat. En dan blijkt vaak, dat het conflict de gedachten, de waarnemingen en de reacties heeft gekleurd. Het terugbrengen van dit denken naar een veel meer professionele afweging kan enorm helpen dit soort reactiepatronen te ontrafelen en te verhelderen.

Voor Frenk en Willem blijkt het gesprek ( voorlopig nog steeds afzonderlijk) al heel helpend te zijn in het ontrafelen van de patronen. Bij met name Frenk staan we er verbaasd van hoe snel hij zich dit denken eigen weet te maken. Willem heeft er wat meer moeite mee.

Het volgende onderdeel in de analyse betreft het bespreken van de conflict-stijl. Al sinds de jaren 70 van de vorige eeuw werd door Thomas en Killman (1976) het Thomas Killman model ontwikkeld. Het helpt ons te denken wat er tussen mensen in conflicten gebeurt.

Vrijwel iedereen heeft in de loop van zijn leven een voorkeurs-stijl ontwikkeld om met conflicten om te gaan. De één vermijdt conflicten het liefst ( risico: oppotten en later explosief), de ander kent een meer agressieve competitie-stijl ( risico: ondersneeuwen van de ander) en een volgende gaat heel snel toegeven ( risico:  vingers natellen!).

Willem en Frenk hebben twee verschillende stijlen. Frenk is van nature een hardliner, iemand die er vol ingaat. Willem is van de harmonie, iemand die de verbindingen aanbrengt en een hekel heeft aan tegenstellingen.

De gevolgen zijn helder. Voor Frenk leidt deze tegenstelling tot het “kleiner worden” van Willem, en uiteindelijk een vooral remmende en tegenwerkende houding. Voor Frenk leidt het tot verlies aan respect. Leo en ik besluiten deze analyse tot inzet te aken van het voorbereidend gesprek met Willem en Frenk. We zien dat er wat openingen ontstaan. Maar daarover de volgende keer.